Bài đã đăng báo Người Việt ngày 24/01/2016

Khoảng hơn ba giờ sáng mới xong. Anh Ân gọi điện báo cáo công việc với chỉ huy. Quy trình làm việc là thế, nếu chỉ huy không có ý kiến gì khác thì đi về, nếu bảo còn thiếu cái kia, thiếu cái nọ, cần làm thêm cái gì, cái gì thì phải làm thêm, trừ phi “ở nhà” có ai đó ra thay thế mình.

Tôi mệt mỏi và buồn ngủ, mắt nhắm mắt mở ngồi sau xe cho anh Quốc Ân chở về cơ quan. Đầu hôm thì trời tối, nhưng lúc này trăng sáng vằng vặc, đường làng vắng tanh không một bóng người, xe đang chạy bon bon thì tôi nghe anh Quốc Ân kêu thất thanh: “Trời ơi,” “Trời ơi” và thắng xe đứng sựng lại. Tôi bị giật mạnh một cái chúi đầu vào lưng anh Ân, mắt nhắm mắt mở hỏi: “Cái gì vậy?” thì anh Ân chỉ tay ra trước mặt chửi thề: “Thằng mất dạy nào nó đốn cây chuối để ngang đường. Anh chạy lẹ hơn chút nữa thắng không kịp là té xe thấy bà cố.” Anh Ân dựng xe bên đường. Chúng tôi bước ra ngó nghiêng xem xét cây chuối. Đây là thân cây chuối hột nên bề tròn nó lớn lắm, đường kính khoảng hơn gang tay. Ngọn cây bị vạt hết lá, thân cây đã được tước bỏ phần lá khô lù xù bao quanh nên nó xanh bóng, trơn nhẵn. Chúng tôi cúi xuống nhìn, thấy nhựa chuối còn chảy ròng ròng thành dòng ở phần gốc cây lẫn ngọn cây. Tôi xanh mặt nghĩ lúc nãy xe bang lên cái thân cây này thì “Mụ nội cũng đội dừa khô” chớ đừng nói hai anh em tôi, số mình cũng còn may. Chúng tôi chửi vu vơ láp dáp mấy câu rồi lên xe đi tiếp.

Tôi sẽ quên mất câu chuyện này nếu năm 2002 tôi không tình cờ đọc đoạn văn dưới đây trên báo công an thành phố Hồ Chí Minh và báo Pháp Luật thành phố Hồ Chí Minh:

“Theo tin từ Bộ Công An, các điều tra viên thụ lý vụ án này đã phát hiện nhiều nghi vấn mới liên quan. Trong đó, cơ quan điều tra đã khẳng định Trương Hiền Bảo từng mua chuộc Sơn nhưng không được, và 2 ngày trước khi bị sát hại, Sơn đã bị lãnh đạo là Dương Minh Ngọc thu súng.”

Một nhà báo (không nhớ báo nào) còn đặt vấn đề: “Sơn là người giỏi võ, cao to, lúc nào ra ngoài cũng mang súng theo người nên bọn Thọ “đại úy” từ lâu không dám động vào. Tại sao bọn chúng biết được hôm đó Sơn không mang súng mà tấn công và hạ sát Sơn và người bạn đi cùng?” Tôi như người vừa bừng tỉnh sau cơn mê ngủ khi đọc câu này. Ừ nhỉ, đêm hôm khuya khoắt ai rảnh tới mức độ đang ngủ thức dậy ra đốn cây chuối bỏ ngang đường? Ai là người biết giờ đó chúng tôi trở về cơ quan? May mắn cho anh em tôi là lúc đó trăng sáng và anh Quốc Ân còn đủ tỉnh táo để nhìn thấy cây chuối. Suy nghĩ và lờ mờ hiểu được nguyên nhân. Giật mình mà cảm thấy ghê tởm làm sao! Năm 2007, anh Quốc Ân là phó công an phường 1, thị xã Bạc Liêu, mang hàm Thiếu Tá. Lâu rồi tôi không về quê, hiện giờ anh làm gì tôi không rõ.

Cuối cùng tôi cũng hiểu ra rằng, công sức mình đầu tư điều tra vụ án, thu thập bằng chứng quên ăn quên ngủ, chạy đua với thời gian, làm hết việc chớ không hết giờ mới đủ bằng chứng đề nghị Viện Kiểm Sát truy tố thằng A, con B tội ác tày đình, xem mạng người khác như con ngóe. Rốt cuộc cầm cái báo cáo đề xuất lên gặp lãnh đạo, bị lãnh đạo phán cho một câu là “làm quyết định giải quyết cho tại ngoại.” Tức không chịu được, thứ này tại ngoại rồi nó cao bay xa chạy, nạn nhân chỉ còn nước “hộc máu mồm.” Mình làm sặc máu ngày đêm, tiền án phí từ bộ cấp xuống không biết vào túi ai, bản thân mình không thấy đồng nào. Bỏ công, bỏ sức, bỏ tiền túi ra tự học thêm đủ thứ chuyên môn khoa học khác, một mình tôi làm bằng hai ba người cộng lại.

Năm 1997, tỉnh Minh Hải tách ra, trở lại thành hai tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau như thời “mồ ma thực dân Pháp.” Tôi chuyển về làm điều tra viên Cơ Quan An Ninh Điều Tra tỉnh Bạc Liêu, tức là về mặt quản lý hành chánh, đây là cơ quan cấp tỉnh, to bự hơn, là cấp trên của bọn thị xã, huyện, nhưng tình trạng của tôi cũng không hơn gì lúc trước. Nghĩa là cũng phải vừa làm điều tra viên, vừa làm tham mưu tổng hợp, vừa làm căn cước can phạm, nếu là người khác thì ba việc này phải có ba người làm. Trừ lãnh đạo “chỉ tay năm ngón” ra, cơ quan có sáu thằng thì ba thằng biết làm việc, ba thằng “ngồi chơi xơi nước” tới tháng lãnh lương.

Tiêu chuẩn chế độ, khen thưởng hàng năm lãnh đạo với con cháu lãnh đạo hưởng hết. Khen thưởng hàng năm đơn vị tôi tính theo phần trăm bổ xuống tiêu chuẩn chưa đến một người, tất nhiên phải là lãnh đạo hưởng trọn vì có công “chỉ đạo,” bọn lính láp cấp dưới như tôi làm cực như trâu, thức đêm thức hôm trắng cả mắt, phơi sương phơi gió mà không được hưởng gì ngoài mấy đồng lương hàng tháng. Hơn chục năm vẫn hai bàn tay trắng, vẫn đi làm mỗi ngày bằng cái xe đạp cũ do tôi tự sơn, tự sửa, còn lại cái tiếng “cán bộ giỏi” không ăn uống gì được.

Tạ Phong Tần

(còn tiếp)