Bài đã đăng báo Người Việt ngày 02/12/2015

Thấy hai người có vẻ nhỏ tuổi hơn tôi, tôi hỏi:

– Chị có thể để cái túi này ở đâu? Phơi quần áo ở đâu?

Một đứa chỉ vào đống đồ lù lù phía trên góc phòng, nói:

– Chị cứ để ở đó cũng được. Còn phơi đồ trên sợi dây kia, dây kia. – Và nó chỉ cho tôi thấy những sợi dây se bằng ni-lông nhỏ như cái tăm xỉa răng được “dán” lên bức tường cạnh cửa ra vào và chỗ đi vệ sinh.

Một đứa nói:

– Để em kéo chiếu xích vô nhường chỗ cho chị nằm.

Nhìn quanh, tôi thấy diện tích phần chỗ nằm phía trên trong phòng, ngoài hai chỗ nằm của hai đứa nó đúng hai mét vuông thì chỉ còn lại phần diện tích dài hai mét, ngang có hai gang tay, không đủ cho một người. Vậy mà chúng nó dám nhét mình vô đây. Nhìn thấy phía dưới chỗ để đống đồ là cái rãnh thẳng ra cửa phòng giam dài khoảng hai mét rưỡi, ngang nửa mét còn trống trải, tôi nói:

– Thôi để chị nằm đỡ ở đây được rồi. Chẳng lẽ chị mới vào mà đi tranh chỗ nằm của hai em. Mai chị ra bảo chúng nó đổi cho phòng khác, hoặc là phải bớt một người ra. Mỗi người theo quy định có ít nhất hai mét vuông chỗ nằm, tối đa không giới hạn. Không thể nằm như vầy được.

– Sao chị dám nói vậy? Nói vậy bị gì sao?. – Đứa trẻ nhất lên tiếng:

– Tại sao lại không dám? Nó nhốt chị vô đây là mức thấp nhất rồi, còn mức nào thấp hơn nữa mà sợ. Thách chúng nó dám làm gì đó. Thằng Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Minh Triết còn chửi được, mấy thằng ở đây là cái đinh gì. – Tôi nói.

Nó trợn tròn mắt, nói với đứa kia:

– Sao chị ấy mạnh mẽ ghê gớm dị?!.

Tôi chỉ cười, không nói gì.

Tôi trải chiếu ra cái rãnh, xếp mùng mền, túi đồ lên trên, cởi bộ đồ tù đan mặc trên người ra, mặc bộ đồ lửng của mình vô rồi ngồi xuống.

Tôi hỏi hai đứa kia tên gì, tội gì mà vô đây.

Đứa thấp bé nhẹ cân nhưng nhìn già tuổi nói nó lên Lan, quê Cần Thơ. Con Lan này có nước da trắng xanh, có lẽ do ở trong tù thiếu ánh nắng lâu ngày, mắt đen to nhưng bụp, mày rậm như hai bệt lọ nồi bằng ngón tay, mũi tẹt, miệng bình thường, mặt dài như mặt ngựa. Đặc biệt tóc to sợi, rất đen, rất dày, rất bóng, rất dài. Vì mặt nó dài quá, nên Lan cắt tóc để mái che rất dày phủ xuống tới ngang chân mày. Nhìn vào mặt con Lan chỉ thấy có hai cái chân mày. Con Lan này nói nó sanh năm 1972, bị bắt vì công ty nó làm vỡ nợ, sếp nó bị bắt tội lừa đảo trước nó vài ngày, nó là nhân viên kế toán, nhà ở gần cầu Cần Thơ.

Đứa cao to hơn ba mươi tuổi tên Dung, cũng trắng trẻo, tóc đen dài, mặt hơi vuông, mắt to, chân mày nhổ sắc lẻm, mũi thấp, miệng bình thường. Nó nói nó bị tội làm giả giấy tờ đưa người đi du lịch rồi xuất cảnh trái phép, trốn ở lại nước khác.

Tôi cũng nói cho hai đứa nó biết tôi tên gì, ở đâu, tại sao bị bắt vô tù.

Tôi bắt đầu quan sát chi tiết mọi thứ trong phòng.

Phòng này có bề ngang hơn hai mét rưỡi, bề dài tính từ cửa vô khoảng hai mét rưỡi. Từ cửa vào, phía trái sát vách tường cửa ra vào là chỗ đi vệ sinh, tắm giặt. Tường cao khoảng năm mét, bịt kín ba bên, mái trên lợp thiếc nhìn thấy rõ ràng. Mái tol này lúc tôi bước vào nhìn thấy lợp dài ra che gần hết khoảng trống trên diện tích sân bé tí này. Nghĩa là ngay cả gió trời cũng không có cơ hội uốn qua éo lại luồn vào được. Tuốt trên cao khoảng bốn mét bức tường phía cửa có ô vuông cao khoảng ba tấc chạy dài ngang qua để thông hơi, nhưng cái ô vuông này lại bị hàn kín bằng tấm sắt mỏng, trên tấm sắt có đục nhiều lỗ tròn bằng ngón tay út. Vì vậy, không khí luồn vào lỗ thông hơi ít, bên trong gần như đông đặc lại, không bao giờ có gió do bị bức tường cao bốn mét chắn ngang trước lỗ thông hơi trên cánh cửa.

Trên trần phòng giam có cái đèn tiết kiệm điện phát ra ánh sáng vàng vọt, yếu ớt. Bóng đèn để trong cái hốc nhỏ thụt lên trên trần phòng giam, còn bị bọc lại bằng tấm lưới mắt cáo, lỗ to bằng ngón tay nên ánh sáng phát ra càng yếu hơn, và chỉ phát thẳng xuống một khoảng nhỏ bằng cái bao tải giữa phòng qua lưới mắt cáo, không phát ra xung quanh như khi ta để bóng đèn nằm bên ngoài.

Ngồi trong phòng, tôi có cảm giác như mình đang ở trong một cái hộp diêm dựng đứng bằng bê tông cốt thép. Hoặc giả ai thần kinh yếu có thể nghĩ rằng mình đang ở dưới đáy vực sâu hun hút tối tăm.

Hố xí xổm bằng sứ men xanh nhỏ xíu, loại rẻ tiền, phần còn lại trát xi măng lổn nhổn. Có miến đal xi măng mỏng cao khoảng nửa mét che ngang hướng cửa và hướng đối diện chỗ nằm, để trống hướng còn lại làm chỗ ra vào. Chiều dài của nó chạy suốt bề ngang chỗ nằm, tức là khoảng hai mét một gang tay. Nếu vào ngồi thì quay lưng ra hướng cửa, quay mặt vào bức tường bên tay trái. Bề ngang chỉ có nửa mét nên tôi ngồi vào rất chật chội dù tôi chỉ có sáu mươi ba ký.

Tạ Phong Tần

(còn tiếp)